Lawenda to jedno z nielicznych ziół, które można wykorzystać zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne w celu poprawy jakości snu, przy czym oba sposoby są tak samo skuteczne. Picie naparów z lawendy, rozprowadzanie aromatu lawendy w sypialni, spryskiwanie poduszek lawendową mgiełką – to dopiero niektóre ze sposobów na wykorzystanie lawendy w przypadku problemów ze snem. Poznaj lawendę, zobacz, jakie właściwości posiada i dlaczego zawsze warto mieć ją w swoim domu.
W pigułce:
- Lawenda wąskolistna to jedno z najbardziej wszechstronnych ziół na świecie, którego zalety doceniali już starożytni Egipcjanie.
- Lawenda ma szerokie zastosowanie lecznicze, kosmetyczne i dekoracyjne. Ma też wiele walorów praktycznych, jest niezastąpiona w odstraszaniu owadów i pozbywaniu się niechcianych zapachów.
- Jedną z najważniejszych właściwości lawendy jest zmniejszanie aktywności układu nerwowego, a co za tym idzie działanie uspokajające. Jej zapach działa antystresowo, relaksująco i usypiająco.
- Stosowana w aromaterapii, do masażów i pod postacią naparów do picia lawenda wycisza wewnętrznie, redukuje niepokój i napięcie, zmniejsza skutki stresu, pomaga zasnąć i spokojnie przespać całą noc.
Lawenda – prastara roślina i jej nowoczesne oblicze
Lawenda wąskolistna (inaczej lawenda lekarska lub lawenda wonna) to jedno z najbardziej wiekowych ziół, które mimo upływu czasu i zmian cywilizacyjnych cieszy się nieustającym powodzeniem. Zaliczana jest do rodziny jasnotowatych i pochodzi z rejonów basenu Morza Śródziemnego. Słowo „lawenda” wywodzi się od łacińskiego „lavare”, co oznacza „kąpać się” lub „myć się”.
Pierwsze zapiski o lawendzie sięgają odległych czasów starożytności. Olejek lawendowy był między innymi wykorzystywany przez Egipcjan do balsamowania zwłok, a starożytni Grecy i Rzymianie używali go do aromatyzowania kąpieli.
Na przestrzeni kolejnych stuleci lawenda znajdowała bardzo szerokie zastosowanie. Wkładano ją do szaf, kredensów i umieszczano pod pościelą. Służyła do odstraszania insektów, odświeżania powietrza, stanowiła też bazę do wyrobów kosmetycznych, w tym pachnideł i balsamów. Sprawdzała się ponadto jako środek piorący i czyszczący najrozmaitsze powierzchnie. Niemniej od dawien dawna najważniejszym zastosowaniem lawendy jest zastosowanie prozdrowotne.
Już w średniowieczu lawenda służyła do zwalczania wielu dolegliwości. Była wykorzystywana między innymi do odkażania ran, a także przy bólach reumatycznych, wyczerpaniu fizycznym i psychicznym, problemach z zaśnięciem, bólach głowy, dolegliwościach gastrycznych. Uznawano ją też za środek zapobiegający chorobom zakaźnym.
W obecnych czasach spektrum zastosowań lawendy jest równie szerokie, przy czym poprawianie kondycji nerwowej i przywracanie dobrego snu są jednymi z jej najważniejszych ról. Nie ma innego zioła, które byłoby tak chętnie eksploatowane w przemyśle farmaceutycznym, zielarskim i kosmetycznym, a jednocześnie służyło do celów dekoracyjnych i było praktycznym pomocnikiem w domach i mieszkaniach.
Lawenda na sen – złota recepta dla niemogących zasnąć
Uniwersalna i wszechstronna w stosowaniu lawenda to jedno z najbardziej uznanych ziół na sen. Obfituje w niezwykle złożony pod względem struktury olejek eteryczny, który pozytywnie wpływa na ośrodkowy układ nerwowy. Wygasza jego nadmierną aktywność i redukuje napięcie emocjonalne, co ma bezpośrednie przełożenie na poprawę jakości snu.
Linalol, pinen, cyneol, borneol – to niektóre z substancji zapachowych wchodzących w skład olejku eterycznego lawendy. Dzięki nim zioło skutecznie zwalcza stres, przynosi spokój ducha, rozluźnia i odpręża oraz zmniejsza skutki zmęczenia.
Zaaplikowana w godzinach wieczornych lawenda wprowadza w atmosferę senności i relaksu. Jeśli wieczorami bywamy zbyt mocno pobudzeni umysłowo, miewamy natłok natarczywych myśli, czujemy się spięci i poirytowani albo odczuwamy irracjonalny niepokój, lawenda jest zdecydowanie dla nas.
W jaki sposób można stosować lawendę na sen? Roślina doskonale spełni swe zadanie zarówno w użytku zewnętrznym, jak i wewnętrznym.
Lawenda sprawdzi się jako:
- ziołowa herbata do picia,
- element aromaterapii,
- element leczniczej inhalacji,
- składnik do aromatyzowania pościeli,
- dodatek do kąpieli,
- element masażu.
Lawenda lekarska – zastosowanie w aromaterapii, czyli nasenna kuracja zapachami
Jedną z najbardziej popularnych metod aromaterapii jest zaaplikowanie kilku kropli olejku lawendowego (zmieszanego z wodą) do specjalnego kominka i podgrzanie w celu uwolnienia intensywnego zapachu. Coraz bardziej popularne są także lawendowe woski zapachowe, które umieszcza się w kominku aromaterapeutycznym i podgrzewa. Do dyspozycji mamy również kadzidełka lawendowe i świece lawendowe. Dobrą sławą cieszy się ponadto wkładanie woreczka z suszonymi kwiatami lawendy pod poduszkę.
Olejek z lawendy to skarbnica linalolu – związku aromatycznego należącego do rodziny terpenów. Jest on odpowiedzialny jest za przyjemną, upajającą, kwiatowo-drzewną woń lawendy. Sesja aromaterapeutyczna z olejkiem lawendowym sprawi, że łatwiej nam będzie odłączyć się od problemów dnia powszedniego, odstresować się i rozluźnić. O wiele łatwiej później zasypiać i pokonywać bezsenność.
Warto dodać, że problemy ze snem łagodzą także inne olejki eteryczne. Można łączyć je w kompozycje lub stosować samodzielnie. W połączeniu z olejkiem lawendowym w aromaterapii szczególnie dobrze sprawdzą się: olejek sosnowy, olejek geraniowy, olejek melisowy, olejek bergamotowy, olejek jałowcowy, olejek pomarańczowy, olejek bazyliowy.
Aromaterapia będzie efektywniejsza, jeśli zastosujemy ją razem z innymi sposobami na szybkie zasypianie. Warto na przykład przed snem wypić napar z ziół uspokajających, posłuchać muzyki relaksacyjnej, wykonać ćwiczenia oddechowe. Warto także spróbować wypoczynku i spania pod terapeutyczną kołdrą obciążeniową. W sprzedaży dostępne mamy zarówno kołdry obciążeniowe dla dorosłych, jak i kołdry obciążeniowe dla dzieci. Ten niepospolity produkt usuwa wszystkie napięcia z ciała, efektywnie redukując niepokój, nerwowość i stres. Pobudzając wydzielanie hormonu snu, czyli melatoniny, przyspiesza zasypianie i poprawia jakość snu.
Jak jeszcze można wykorzystać lawendę i olejek lawendowy na dobry sen?
Lawenda to naturalny środek uspokajający i usypiający, dający ogromne możliwości co do sposobów aplikacji. Oto kilka prostych domowych metod z użyciem lawendy, które pomogą nam odzyskać emocjonalną równowagę, wyciszą nas, zadziałają lekko nasennie i pomogą spokojnie przespać całą noc.
Lawendowy napar ziołowy na sen
Ziołowe napary z suszonych kwiatów i liści lawendy wspomagają funkcjonowanie układu nerwowego, poprawiają samopoczucie psychiczne, działają uspokajająco i zwalczają bezsenność. Picie naparów z lawendy to jednocześnie sposób na wsparcie układu pokarmowego, moczowego i mięśniowego.
Prosty przepis na napar z lawendy: 1 łyżkę ziela lawendy zalewamy wrzątkiem. Przykrywamy do zaparzenia. Po 15 minutach odcedzamy. Dodajemy odrobinę miodu. Wypijamy przed snem.
Inhalacja ziołowa na sen
Lawendowa inhalacja sprzyja rozluźnieniu spiętych mięśni i głębokiej relaksacji umysłu i ciała, a także przywołuje dobry sen. Najlepiej obok lawendy wykorzystać w niej również kilka innych ziół o pokrewnym działaniu, na przykład rumianek, miętę, szałwię, goździki, rozmaryn.
Do dużej miski wsypujemy ok. 3 łyżki ziół. Zalewamy wrzątkiem. Nakładamy na głowę czysty ręcznik. Lekko nachylamy się nad miską. Wdychamy opary przez kilka minut.
Lawendowy kompres relaksujący
Kompres lawendowy pomoże nam się rozluźnić, odstresować i uspokoić, a jednocześnie zredukuje napięcie i ból głowy. Czystą bawełnianą szmatkę nasączamy wodą z dodatkiem kilku kropli olejku z lawendy. Nakładamy na czoło. Kładziemy się i zamykamy oczy. Po około godzinie zdejmujemy kompres.
Odprężająca kąpiel z lawendą
Do wanny nalewamy ciepłą wodę. Wkrapiamy kilkanaście kropli olejku z lawendy. Zamiast samego olejku lawendowego możemy użyć mieszanki olejków. Sprawdzi się chociażby olejek eukaliptusowy, olejek z geranium, olejek różany, olejek cedrowy. Kąpiel powinna trwać nie dłużej ni 20-25 minut.
Olejek z lawendy i suszona lawenda – właściwości lecznicze
Lawenda jest rośliną o szerokim spektrum właściwości zdrowotnych. Surowcem leczniczym jest ziele lawendy. Roślina zawiera wiele fitoskładników, które działają kojąco na psychikę, a jednocześnie rewitalizują organizm.
Są to: flawonoidy, taniny, kumaryny, garbniki, fitosterole, triterpeny, antocyjany, kwasy organiczne i związki mineralne.
Regularnie sięgając po napary z lawendy możemy wielotorowo podreperować zdrowie i pozbyć się dokuczliwych dolegliwości. Okłady z lawendy zminimalizują wiele niedoskonałości skóry. Zaś masaże z olejkiem z lawendy wspomogą nasz układ kostno-stawowy.
Jakie działania lecznicze i prozdrowotne wykazuje lawenda:
- wspomaga układ pokarmowy, działa rozkurczowo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, zapobiega bólom brzucha,
- pobudza perystaltykę jelit, chroni przed bolesnymi wzdęciami i zaparciami,
- stymuluje wydzielanie żółci i soku żołądkowego, usprawnia proces trawienia,
- ma silne właściwości antyseptyczne, bakteriobójcze i przeciwgrzybicze,
- działa przeciwbólowo, jest pomocna m.in. przy bólach miesiączkowych, bólach stawów, bólach mięśni, bólach głowy,
- wspiera zwalczanie infekcji różnego typu (np. gardła, migdałków, zatok, oskrzeli, pęcherza moczowego),
- ma działanie moczopędne, pobudza oczyszczanie ciała z toksyn,
- ma dobre właściwości odbudowujące, co sprawia, że niedoskonałości skóry szybciej zanikają, a rany zaczynają sprawniej się goić,
- dezynfekuje gardło (może służyć jako naturalny płyn do płukania gardła w przypadku stanów zapalnych).
Olejek lawendowy – naturalne, uniwersalne wsparcie dla skóry
Wyciągi i olejek z lawendy to składnik coraz częściej wykorzystywany w kosmetyce. Mają działanie antybakteryjne, antyseptyczne i przeciwzapalne, dlatego świetnie nadają się dla skóry skłonnej do wyprysków. Wykazują też właściwości tonizujące, antyoksydacyjne i ochronne, doskonale sprawdzają się w odżywianiu i odmładzaniu cery oraz regeneracji naskórka.
Lawenda znalazła zastosowanie w licznych kosmetykach. Z uwagi na działanie kojące, łagodzące podrażnienia i odnawiające, składnik nadaje się nawet do bardzo wrażliwej i delikatnej skóry. Lawendę znajdziemy między innymi w:
- szamponach,
- odżywkach i maskach do włosów,
- kremach do twarzy,
- balsamach i masłach do ciała,
- kremach do stóp,
- preparatach dedykowanych dla cery trądzikowej i tłustej,
- tonikach do twarzy,
- perfumach, wodach toaletowych,
- mydłach.
Esencjonalne napary z lawendy możemy wykorzystać do przemywania skóry. Zaparzone i ostudzone ziele lawendy, po połączeniu z odrobiną oliwy, miodu lub innych składników, możemy zaś zastosować jako maseczkę.
Napar z kwiatów lawendy – SOS dla zniszczonych włosów
Lawenda wykazuje silne właściwości regenerujące, dlatego świetnie nadaje się do pielęgnacji zniszczonych, pozbawionych życia, matowych i osłabionych włosów. Najprostszym zabiegiem z jej użyciem jest płukanka:
Przecedzony napar z 3 łyżek ziela lawendy wlewamy do dużej miski. Rozcieńczamy letnią wodą. Zanurzamy włosy i płuczemy kilka minut. Po takim zabiegu włosy są miękkie, witalne, gładkie i lśniące.
Lawenda – przeciwwskazania
Choć zdrowotne właściwości lawendy są niezaprzeczalne, w kilku przypadkach powinno się jej unikać. Przeciwwskazaniem do stosowania lawendy są ostre stany zapalne wyrostka robaczkowego, jelit, żołądka i innych odcinków przewodu pokarmowego, a także krwawienia z przewodu pokarmowego, wrzody żołądka oraz poważne choroby nerek i wątroby. Nie zaleca się ponadto podawania olejku eterycznego z lawendy dzieciom poniżej 12 roku życia.
Lawenda w uprawie
Lawenda to roślina należąca do łatwych w uprawie. Lubi wapienne, dość suche, przepuszczalne gleby i jasne, nasłonecznione, przewiewne stanowiska. Ponieważ kwitnie wyjątkowo urokliwie, zdecydowanie warto mieć ją w swoim ogródku. Aby pokazała pełnię swego piękna, warto systematycznie przycinać jej pędy (wiosną i po przekwitnięciu).
Z wykształcenia kulturoznawca, zawodowo zajmuje się e-marketingiem. Entuzjastka zdrowego, aktywnego stylu życia. Uwielbia gotować, czytać, pić yerba mate, biegać, oglądać dobre filmy i… dobrze spać.