Koc obciążeniowy – zdrowy sen, relaksujący wypoczynek i lepszy stan zdrowia

Czy możecie sobie wyobrazić, że nie śpicie przez wiele dni z rzędu, albo wasz sen nie trwa zalecanych 7- 8 godzin? Skutki tego byłyby po pewnym czasie wręcz opłakane, chroniczne niewyspanie, zmęczenie oraz brak siły nie tylko do pracy, ale i każdej innej formy aktywności, fizycznej lub psychicznej. Wasz stan zdrowia uległby znacznemu, odczuwalnemu pogorszeniu, zwiększając ryzyko poważnych schorzeń, czego zdecydowanie warto sobie zaoszczędzić. Dobrym sposobem podnoszącym jakość snu i wypoczynku, jest koc obciążeniowy, nazywany także grawitacyjnym lub sensorycznym. Jego regularne stosowanie pomoże usunąć przeszkody uniemożliwiające dotychczas zaśnięcie.

​Koc obciążeniowy – na czym polega jego działanie

Wiele osób zadaje sobie pytanie, czym różni się spanie pod zwykłą kołdrą od spania pod kocem obciążeniowym, a różnica jest tu diametralna, wynikająca z zastosowanego wypełnienia. W przypadku tradycyjnej kołdry jest to przeważnie puch albo włókna syntetyczne, w przeciwieństwie do koców sensorycznych, których wypełnieniem są drobne szklane kulki. Waga kulek nie może być przypadkowa, zawsze dopasowuje się ją do masy ciała użytkownika, dorosłego lub dziecka i musi stanowić 10 procent ich wagi.

Obciążenie zmusza do intensywniejszej pracy układ czucia głębokiego, czyli układ proprioceptywny, działający razem z układem przedsionkowym oraz dotykowym. Są one niezbędne do prawidłowego przebiegu procesów integracji sensorycznej, a potrzebne do tego informacje, przekazywane następnie do mózgu, są zbierane przez receptory w mięśniach, stawach, kościach i uszach. Układ proprioceptywny umożliwia:

• zachowanie stabilizacji ciała niezależnie od jego położenia;

• odpowiedni stopień napięcia mięśniowego;

• panowanie nad swoją równowagą;

• precyzyjną regulację siły potrzebnej do wykonywania ruchu.

Oprócz tego, pod naciskiem koca obciążeniowego, zwiększa się wydzielanie hormonów odpowiedzialnych za nasz sen, wypoczynek i regenerację. Podwyższeniu ulega poziom serotoniny, noszącej nazwę „hormonu szczęścia”, obniżającej poziom kortyzolu, czyli „hormonu stresu”. Organizm produkuje też większe ilości melatoniny, hormonu, dzięki któremu uda nam się wieczorem spokojnie zasnąć i przespać całą noc.

​Koc obciążeniowy – jak doszło do jego powstania

Problemy ze snem nękają ludzkość od zawsze i tak samo długo próbujemy je rozwiązać. Można w tym celu zastosować metody farmakologiczne, brać silne leki na sen, lecz trzeba jednocześnie liczyć się z poważnymi skutkami ubocznymi ich działania. Lepiej zwrócić się ku bezpieczniejszym sposobom, tak jak dr Temple Grandin, osoba autystyczna, która prowadziła badania nad tym, jaki wpływ ma nacisk na ciało u chorych na autyzm.

Wyniki jej pracy stały się podstawą dla innych, w tym i Tiny Champagne, zajmującej się terapią integracji sensorycznej, To właśnie ona jako pierwsza wszyła odpowiednio obrane obciążenie do używanego przez siebie koca i dokładnie opisała jego wpływ na swoje zdrowie. Pozytywne działanie było dla niej wręcz zaskakujące, zwłaszcza przedstawiona powyżej aktywacja układu czucia głębokiego.

​Problemy ze snem – oto co może je powodować

Przykrywanie się w nocy kocem obciążeniowym niesie ze sobą wiele korzyści, których opisem zajmiemy się w dalszej części tekstu. Zanim jednak je poznamy, powinniśmy prawidłowo zdiagnozować przyczyny narastających problemów ze snem, mogących, przy niepodjęciu przeciwdziałania, prowadzić nawet do chronicznej bezsenności. Jak wskazują specjaliści w tej dziedzinie, ich najczęstsze przyczyny to:

• współistniejące schorzenia, zazwyczaj układu krążenia;

• zaburzona gospodarka hormonalna, zakłócająca syntezę przedstawionych wyżej hormonów odpowiedzialnych za sen i wypoczynek;

• nadwaga i otyłość, będące wynikiem niewłaściwego sposobu odżywiania powodującego kłopoty z trawieniem i przemianą materii;

• osłabiony układ odpornościowy;

• dolegliwości psychiczne, począwszy od silnego podenerwowania, aż po stres, stan powodujący rozregulowanie naszego wewnętrznego zegara biologicznego;

• bezdech senny, a jego objaw, czyli chrapanie, może nas budzić w nocy;

• zespół niespokojnych nóg;

• używanie wieczorem urządzeń emitujących niebieskie światło np. smartfona;

• niewłaściwy dobór miękkości materaca;

• za wysoka temperatura w sypialni.

​Koc obciążeniowy – w jakich przypadkach może nam pomóc

Skoro wiemy już, co odpowiada za to, że w nocy godzinami przewracamy się z boku na bok i liczymy przysłowiowe barany, czas dowiedzieć się, w jakich przypadkach pomoże nam zasnąć właściwie dobrany koc wypełniony szklanymi kulkami. Zalecany jest zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci, niosąc ulgę między innymi osobom cierpiącym na następujące dolegliwości:

​Choroba Alzheimera

Zaczynamy od niej nieprzypadkowo, jest bowiem poważną chorobą neurodegeneracyjną o licznych objawach. Chorują na nią przeważnie osoby w podeszłym wieku, a jednym z jej symptomów są właśnie zaburzenia snu, dotykające aż od 25 do 35 procent chorych. Sprawiają, że mają nie tylko trudności z samym zaśnięciem, oprócz tego budzą się, wstają i chodzą po domu, nawet kilka razy w ciągu nocy, co wpływa na znaczne pogorszenie ich stanu.

Spada ich aktywność w ciągu dnia, pogłębiają się problemy z pamięcią, często są apatyczni, a w niektórych przypadkach bardziej nerwowi i pobudzeni. Jeśli te objawy staną się zbyt nasilone, warto zastosować koc obciążeniowy, który otuli chorego, uspokoi go, wyciszy, odcinając od bodźców zewnętrznych.

​Autyzm

Całościowe zaburzenia rozwojowe spotykane w każdym wieku, przeważnie utrudniające codzienne funkcjonowanie, których najpoważniejsze symptomy to:

• trudności komunikacyjne;

• brak kontaktu wzrokowego z innymi ludźmi;

• zaburzenia mowy;

• problemy z wyrażaniem swoich uczuć lub emocji;

• kłopoty ze snem, w tym i bezsenność.

Jeśli chcemy złagodzić te objawy i poprawić komfort życia chorego to wysoką skuteczność, co potwierdziły badania dr Grandin, wykazuje delikatny nacisk koca na jego ciało. Daje uczucie bezpieczeństwa, wycisza pobudzony układ nerwowy, przynosząc ukojenie i w rezultacie ułatwiając zasypianie.

​Zespół niespokojnych nóg

Czyli RLS, dolegliwość bardzo często wzbudzająca uśmiech i lekceważona, ale naprawdę nie ma się tu z czego śmiać. Zespół niespokojnych nóg, jak jego nazwa wskazuje, objawia się ruchami kończyn dolnych we śnie, na którymi chory nie panuje. Powoduje to budzenie się nie tylko jego samego, ale osoby śpiącej w tym samym łóżku, obie więc nie mogą się wyspać i wypocząć.

Rozwiązaniem jest ponownie użycie koca sensorycznego, a jego głęboki nacisk pozwoli utrzymać nogi w jednym położeniu, zapobiegając ich niekontrolowanym ruchom, a z czasem całkowicie je eliminując.

​Bezsenność

Przypadłość, obok której naprawdę nie da się przejść obojętnie, a ciągły brak snu powoduje zarówno psychiczne, jak i fizyczne spustoszenie organizmu. Spada odporność, przez co wzrasta ryzyko zachorowania na inne choroby, dochodzi do tego narastający stres, co w wielu przypadkach kończy się nawet ciężką depresją.

Wielu specjalistów poleca pacjentom cierpiącym na bezsenność koc wypełniony dopasowanym do ich wagi obciążeniem ze szklanych kulek, opierając się przy tym na wynikach badań prowadzonych właśnie w tej kwestii. Pierwsze, z 2014 roku, wykazało skuteczność koców i kołder obciążeniowych we wspomaganiu leczenia bezsenności u dzieci, a drugie z 2020, przeprowadzone przez Ekholma, Spulbera i Adlera, potwierdziło takie samo działanie u dorosłych.

​Bóle o różnym natężeniu

Ból to dolegliwość całkowicie zakłócająca tryb życia, niekiedy wręcz paraliżująca i uniemożliwiająca normalne funkcjonowanie. Dolegliwości bólowe mają różne przyczyny, są powodowane np. przez zwyrodnienia układu kostno-stawowego, mamy także do czynienia z bólami pooperacyjnymi czy miesiączkowymi.

O ile nie ma szczególnych przeciwwskazań, takich jak owrzodzenia, rany skóry czy złamania kości, skuteczną pomoc w złagodzeniu bólu daje przykrycie się kocem sensorycznym. Nacisk równomiernie rozłoży go po większej powierzchni ciała i w wielu przypadkach uda się obejść bez leków przeciwbólowych.

​ADHD

Zespół zaburzeń hiperkinetycznych coraz częściej spotykany u dzieci, nadpobudliwość psychoruchowa z deficytem uwagi, która u blisko 50 procent pacjentów powoduje trudne do zredukowania symptomy:

• opisany wyżej RLS;

• podwyższony stopień nadwrażliwości na bodźce, w tym i światło;

• kilkukrotne budzenie się w nocy;

• zaburzenia koncentracji;

• rozkojarzenie;

• nerwowość i porywczość;

• nadmierną ruchliwość.

Część tych objawów może stać się przyczyną zaburzeń snu, które minimalizują koce sensoryczne przeznaczone dla dzieci, dopasowane do ich niewielkiej wagi i wzrostu. Otulanie nimi dziecka, na czas określony w zaleceniach producenta, sprawi, że zacznie spokojnie zasypiać, zmniejszy się jego nadpobudliwość ruchowa. W dzień będzie bardziej skoncentrowane, co potwierdzają badania z 2015 roku.

​Koc obciążeniowy – zalecenia producenta, których należy przestrzegać

Każdy koc obciążeniowy należy zawsze używać zgodnie z zaleceniami producenta, w przeciwnym wypadku nie odniesiemy z tego żadnych korzyści zdrowotnych. Najważniejszą kwestią, jakiej absolutnie nie wolno pominąć, jest dobór masy obciążenia, którego ciężar to maksymalnie 10 procent wagi ciała użytkownika. Na stronach producentów znajdziemy duży wybór dostępnych obciążeń, w wersji dla dorosłych od 4 nawet do 14 kg, a w wersji dla dzieci od 2 do 8 kg.

Tak samo łatwo można dopasować kołdrę do swojego wzrostu, a kolejną ważną sprawą jest stopniowe przyzwyczajenie się do ciężaru naciskającego na ciało. Producent i specjaliści zalecają to robić w kilku etapach:

​Dzieci, 2 etapy:

• etap 1, 7 dni, 10 – 20 minut dziennie;

• etap 2, od 7 dnia, 20 – 30 minut dziennie.

W tym przypadku stosowanie koca obciążeniowego musi się odbywać pod kontrolą dorosłych i wolno go używać tylko u dzieci powyżej 3 roku życia i masie ciała większej niż 22 kg.

​Dorośli, 4 etapy:

• etap 1, 3 dni, 10 – 15 minut dziennie;

• etap 2, od 4 do 10 dnia, 30 -60 minut dziennie;

• etap 3, od 11 do 20 dnia, 120 minut dziennie;

• etap 4, od 21 dnia, przez kilka godzin dziennie.

Istnieją także przeciwwskazania do użycia koca z obciążeniem. Najważniejszym jest ciąża i karmienie piersią, a inne, jakie trzeba uwzględnić; to:

• słabe napięcie mięśniowe;

• upośledzenie ruchowe uniemożliwiające samodzielne zsunięcie z siebie kołdry;

• choroby serca i układu krwionośnego;

• bezdech senny;

• klaustrofobia;

• epilepsja;

• wspomniane choroby skory;

• zwiększona łamliwość kości, wrodzona lub będąca wynikiem osteoporozy.