Kocimiętka, znana też jako kocie ziele, kojarzona jest głownie z pozytywnym wpływem na koty. Powąchawszy ją, zwierzak szybko staje się pobudzony, wesoły, rozentuzjazmowany. Niektóre koty wpadają nawet w euforię w konfrontacji z tym niezwykłym zielem. Jednak warto zauważyć, że kocimiętka to nie tylko ziołowy wabik dla naszych kocich pupili. To również roślina ozdobna i cenny skarb w ziołolecznictwie. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z potencjalnych korzyści zdrowotnych płynących ze spożywania naparów z kocimiętki lub stosowania olejków z kocimiętki do aromaterapii. Zioło przyczynia się do poprawy samopoczucia, przynosi poczucie spokoju wewnętrznego i niweluje problemy ze snem.
W pigułce:
- Kocimiętka, czyli Nepeta L., znana jest od starożytności. Używano jej w celach kulinarnych i zdrowotnych. W niektórych obszarach wierzono nawet, że ma moc wskrzeszania do życia.
- Chociaż kocimiętka działa odurzająco na koty, na ludzi nie ma wpływu narkotycznego. Posiada za to wiele właściwości leczniczych.
- Jednym z najważniejszych składników kocimiętki jest nepetalakton – monoterpen o działaniu uspokajającym i wspierającym dobry sen.
- Kocimiętka może stanowić cenne wsparcie przy przemęczeniu psychicznym, wysokim stresie, nadmiernej nerwowości i problemach z zasypianiem.
Kocimiętka – kocie ziele nie tylko dla kotów
Kocimiętka (Nepeta L.) to roślina zielna z rodziny jasnotowatych rozpowszechniona w klimacie umiarkowanym i tropikalnym. Występuje między innymi w Europie, Azji oraz Północnej Afryce. Nazwa tej rośliny odnosi się do odurzającego wpływu, jaki wykazuje na koty.
Kocimiętkę niekiedy określa się także kocim narkotykiem. Zwierzęta te posiadają receptory wrażliwe na związki aktywne zawarte w kocimiętce, dlatego w kontakcie z nią popadają w stan upojenia, ekstazy, a po pewnym czasie uspokojenia i błogiej relaksacji. Porównania do narkotyku dla kotów nie są tu zatem przypadkowe. Nieco inaczej oddziałuje jednak kocimiętka na ludzi. Nie wykazuje działania narkotycznego, ale bardzo korzystnie wpływa na samopoczucie psychiczne. Potrafi też zwalczać wiele dolegliwości fizycznych.
Od wielu stuleci Nepeta L. jest cenionym surowcem w ziołolecznictwie. Posiada między innymi dobroczynny wpływ na procesy trawienia, uśmierza bóle, jest też naturalnym środkiem uspokajającym, pomocnym przy bezsenności i złej kondycji nerwowej.
Jak wygląda i gdzie rośnie kocimiętka?
Kocimiętka jest urokliwą rośliną ozdobną o filigranowych niebieskawych kwiatach, którą coraz częściej zauważyć można w ogródkach i domach. W środowisku naturalnym występuje w lasach, na łąkach, polach, skarpach, przydrożach, w nieużytkach i zaroślach.
Nepeta L. jest byliną osiągająca około 1 m wysokości. Rośnie w formie gęstych kęp. Ma naprzeciwległe, sercowate, karbowane liście i ulokowane na szczytach pędów kwiaty (zebrane w nibykłosy). Kwiaty mogą być różnej barwy, od białego, poprzez błękitny, do lawendowego. Okres kwitnienia jest nadzwyczajnie długi i trwa od maja aż do września. Roślina posiada bardzo liczne gatunki, spośród których te najbardziej znane to kocimiętka właściwa, kocimiętka naga i kocimiętka Faassena.
Kocimiętka jest rośliną miododajną wydzielającą bardzo ciekawą, nęcącą woń będącą połączeniem nut ziołowych, cytrusowych oraz lekkich akcentów kwiatowych i miętowych. Choć na pszczoły aromat kocimiętki działa przyciągająco, na inne owady, w tym na natrętne muchy działa odpychająco. Kocimiętka skutecznie odstrasza także komary, co też jest jej dużym plusem.
Kocimiętka – skład rośliny
Kocimiętka charakteryzuje się bogatym zestawem składników aktywnych. Działanie tej rośliny jest niezwykle wszechstronne, przy czym szczególnie ważną pozycję zajmuje w podbudowywaniu samopoczucia psychicznego i redukcji negatywnych stanów, takich jak niepokój, drażliwość, podenerwowanie, huśtawki nastrojów.
Oto kilka newralgicznych substancji czynnych kocimiętki przyczyniających się do jej wysokiej wartości zdrowotnej:
- Nepetalakton – główny składnik kocimiętki odpowiedzialny za działanie euforyczne u kotów. Na ludzki organizm wpływa w sposób uspokajający i wyciszający. Harmonizuje pracę psychiki i przynosi ulgę w stresie i napięciu nerwowym.
- Kariofilen – związek terpenowy działający przeciwzapalnie, przeciwbólowo i odprężająco, pomocny m.in. w łagodzeniu takich dolegliwości jak bóle głowy, stawów i mięśni.
- Flawonoidy – posiadają silne właściwości antyoksydacyjne. Wykazują też działanie rozluźniające mięśnie i odprężające.
- Irydoidy – działają przeciwbakteryjnie, przeciwbólowo i uspokajająco.
- Garbniki – są pomocne w redukcji stanów zapalnych, hamowaniu rozwoju szkodliwych drobnoustrojów, wspomagają także układ trawienny.
- Gorycze – stymulują czynność układu pokarmowego i usprawniają procesy trawienia pokarmów.
- Olejek eteryczny – obfituje w różnorodne związki z grupy terpenów, laktonów i aldehydów, takie jak: mentol, karwakrol, geraniol, nerol, citral, citronellol, pinen i linalol. Wykazują one działanie antyseptyczne i przeciwzapalne. Działają kojąco na sferę psychiki. Przynoszą uczucie orzeźwienia, redukcji zmęczenia psychicznego, odprężenia.
- Kwas nepetalowy – normalizuje pracę systemu nerwowego, pomaga się szybciej zrelaksować, wykazuje działanie uspokajające i lekko nasenne.
Jak kocimiętka działa na sen?
Kocimiętka wykazuje pozytywny wpływ na funkcjonowanie systemu nerwowego poprzez aktywność całego szeregu związków. Takie składniki jak nepetalakton i kwas nepetalowy wykazują działanie uspokajające, równoważące nastrój, przeciwlękowe oraz hamujące nadmierne pobudzenie ruchowe i mentalne, co może przyczynić się do skrócenia czasu potrzebnego na zaśnięcie oraz poprawy jakości snu.
Zawarty w liściach i zielu kocimiętki olejek eteryczny wykazuje skuteczne działanie uspokajające, rozluźniające i odprężające. Również zawarte w kocimiętce flawonoidy są pomocne w niwelowaniu lęku i przywracaniu stanu spokoju oraz wewnętrznej harmonii.
Dzięki obecności tych związków kocimiętka może przynieść ulgę osobom doświadczającym stresu poprzez działanie kojące na układ nerwowy.
Kocimiętka pomaga wejść w atmosferę senności w godzinach wieczornych i przyspiesza proces zasypiania oraz dba o utrzymanie spokojnego snu przez całą noc. Jej właściwości uspokajające i niwelujące aktywność neuronów są pomocne w redukcji objawów napięcia psychicznego i zapewnieniu bardziej relaksującego snu. W rezultacie osoby korzystające z kocimiętki mogą odczuć nie tylko poprawę jakości snu, ale i polepszenie ogólnego stanu psychicznego.
Warto również zaznaczyć, że kocimiętka działa na różne poziomy układu nerwowego, pomagając w relaksacji mięśni i łagodząc objawy związane z przemęczeniem fizycznym oraz dużym napięciem mięśniowym. Dzięki wszechstronnemu działaniu zioło może przyczynić się do ogólnej poprawy komfortu psychicznego i fizycznego oraz wesprzeć dobry, wysoce regenerujący sen.
Napary z kocimiętki, inhalacje z kocimiętki… Jak stosować kocimiętkę na nerwy i sen?
W jaki sposób można wykorzystać kocimiętkę, aby poprawić jakość swojego snu?
- Napary ziołowe z kocimiętki – ziołową herbatkę z kocimiętki przygotujemy, zalewając 2 łyżeczki suszonej kocimiętki szklanką wrzącej wody i pozostawiając na 10 minut do zaparzenia. Po napary warto sięgać pić wieczorem, przed snem. W ten sposób odprężymy się, wyciszymy się wewnętrznie i ułatwimy sobie proces zasypiania. Kocimiętkę możemy też połączyć z innymi ziołami na dobry sen, np. z lawendą, głogiem, serdecznikiem, melisą, werbeną cytrynową.
- Aromaterapia – olejek eteryczny z kocimiętki może być używany w aromaterapii w celu relaksacji i poprawy samopoczucia psychicznego. Kilka kropel olejku można dodać do dyfuzora aromatycznego lub do wanny podczas kąpieli. Wdychanie aromatu kocimiętki pomoże w redukcji stresu i napięcia. Możemy również wykorzystać olejek z kocimiętki do odprężających masaży lub kompresów.
- Poduszki z kocimiętką – suszona kocimiętka może być umieszczona w specjalnych poduszeczkach lub woreczkach, które kładzie się pod poduszką lub koło poduszki podczas snu. Kojący i relaksujący aromat kocimiętki uwalnia się podczas snu, pomagając nam w utrzymaniu spokojnego, głębokiego snu.
- Kocimiętka w formie suplementów – ekstrakty z Nepeta L. są dostępne w formie suplementów diety (tabletki lub kapsułki). Preparaty te powinny być stosowane regularnie w celu długofalowego wsparcia funkcjonowania układu nerwowego i poprawy jakości snu.
Jak działa kocimiętka na organizm? Właściwości lecznicze kocimiętki
Kocimiętka posiada wielostronne właściwości zdrowotne. W jaki sposób kocimiętka może wspomóc nasze zdrowie?
- Kocimiętka wykazuje działanie uspokajające i hamujące nadmierną pobudliwość układu nerwowego, dzięki temu pomaga zredukować stres i napięcie.
- Napary z kocimiętki wspomagają proces zasypiania i dbają o utrzymanie spokojnego snu przez całą noc.
- Kocimiętka pomaga uśmierzać bóle menstruacyjne i łagodzi dolegliwości związane z napięciem przedmiesiączkowym.
- Dzięki właściwościom przeciwzapalnym kocimiętka może być stosowana do zmniejszania stanów zapalnych skóry i błon śluzowych.
- Napary z kocimiętki poprawiają trawienie oraz łagodzą dolegliwości związane z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi.
- Kocimiętka wykazuje działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze, przez co wspiera walkę z infekcjami, przeziębieniami i grypą.
- Zastosowanie kocimiętki może przynieść ulgę osobom cierpiącym na bóle głowy (dzięki jej właściwościom rozluźniającym mięśnie).
- Inhalacje z kocimiętki wpływają na poprawę drożności dróg oddechowych. Mogą łagodzić objawy przeziębienia, zapalenia zatok i astmy.
- Kąpiele z dodatkiem olejku z kocimiętki przynoszą ulgę w przypadku napięcia mięśniowego i bólów reumatycznych.
Jak sadzić kocimiętkę? Uprawa kocimiętki
Nepeta L. jest niesłychanie łatwa w uprawie i nie wymaga fachowej pielęgnacji. Można ją uprawiać w ogrodzie lub na balkonie, tarasie, a nawet na parapecie. Rośnie dobrze na każdym rodzaju podłoża (oprócz gleb bardzo ciężkich, zbitych i suchych).
Warto ulokować kocimiętkę na słonecznym stanowisku. Nie należy jej przesuszać ani nadmiernie podlewać (gleba powinna być cały czas lekko wilgotna). Rośliny wysadzamy z sadzonek lub siejemy z nasion.
Z wykształcenia kulturoznawca, zawodowo zajmuje się e-marketingiem. Entuzjastka zdrowego, aktywnego stylu życia. Uwielbia gotować, czytać, pić yerba mate, biegać, oglądać dobre filmy i… dobrze spać.
