„Moc dobrego snu. Jak spać, by być bardziej szczęśliwym, zdrowym i wypoczętym” to kolejna, po „Dlaczego śpimy”, popularna i warta uwagi książka związana z tematyką snu. Michael Mosley jest autorem bestsellera „Jelita wiedzą lepiej”, lekarzem oraz dziennikarzem. Ponadto sam przez wiele lat zmagał się z bezsennością, co skłoniło go do zgłębiania tematu i poszukiwania wartych zastosowania, skutecznych rozwiązań. W książce „Moc dobrego snu” dzieli się własnymi doświadczeniami, przedstawia różnorodne rozwiązania, a także opisuje zagadnienia teoretyczne poparte badaniami.
Struktura książki „Moc dobrego snu”
„Moc dobrego snu” składa się z dwóch głównych części, podzielonych na dalsze rozdziały omawiające różnorodne zagadnienia związane ze snem. Łącznie otrzymujemy 7 rozbudowanych rozdziałów oraz obszerny dodatek z przepisami i ćwiczeniami. Każdy rozdział zakończony jest tabelą z krótkim podsumowaniem zawartych w nim informacji.
Jak wspomina sam autor we wstępie, pierwsza część książki koncentruje się na śnie w ujęciu naukowym. Doktor Mosley odnosi się tam do wielu badań naukowych, ale również do anegtot z własnego życia. Jest to dla niego podstawa do dalszych rozważań i kolejnej części książki.
Druga część koncentruje się na sposobach na lepszą jakość snu i walce z bezsennością. Autor przedstawia tam różne, sprawdzone naukowo metody, a także prezentuje własny program Fast Asleep.
Rozdział pierwszy
Swoją opowieść autor zaczyna od krótkiej historii badań nad snem, pełnej ciekawostek. Następnie tłumaczy przebieg oraz znaczenie dla organizmu poszczególnych faz snu. Opowiada o korzyściach wynikających ze snu REM i NREM, a także wplata anegdotki związane z nagłymi przełomami w życiu znanych osób, które dokonały się dzięki snom. Opisuje także możliwe negatywne konsekwencje wynikające z braku snu, przekładające się później na różnego rodzaju choroby lub obniżenie poziomu funkcjonowania w pewnych obszarach. Wskazuje także sposoby monitorowania jakości snu.
Rozdział drugi
W rozdziale drugim Michael Mosley wyjaśnia, czym jest i w jaki sposób działa rytm dobowy, a także przedstawia dwa główne chronotypy – sowę i skowronka, uwzględniając przy tym krótki test, pozwalający określić własny typ. Wskazuje na zmienność rytmów okołodobowych w ciągu życia, w zależności od wieku. „Moc dobrego snu” odpowiada w tej części na pytanie o to, co nie pozwala nam spać. Wśród bardzo popularnych przyczyn wymienia przede wszystkim chrapanie i obturacyjny bezdech senny (OBS) oraz koszmary senne i lunatykowanie. Na końcu znajdziemy także krótkie Q&A dotyczące parasomnii, czyli właśnie lunatykowania.
Rozdział trzeci
Trzeci rozdział książki nosi tytuł „Czy śpisz wystarczająco długo?”. Przedstawia zapotrzebowanie na sen w zależności od wieku oraz Test Latencji Snu, pozwalający sprawdzić występowanie „długu sennego”. Przeczytamy również o tym, jakie grupy osób mierzą się z największymi deficytami snu. Michael Mosley wspomina także o śmiertelnych konsekwencjach braku snu, jak wypadki drogowe czy nietypowa przypadłość, jaką jest śmiertelna bezsenność rodzinna FFI. Dowiemy się również ciekawych faktów o bezsennych rekordzistach.
Rozdział czwarty
Na tym etapie „Moc dobrego snu” dostarczy nam wielu sposobów na poprawę jakości snu. Michael Mosley opisuje zdrowe nawyki, które warto wprowadzić do swojej codziennej rutyny oraz niekorzystne przyzwyczajenia, z których lepiej zrezygnować. Przedstawia także, w jaki sposób można rozplanować swój wieczór, aby sprzyjało to poprawie jakości snu oraz, co zrobić, jeśli budzimy się w nocy. Autor dodaje również krótkie Q&A dotyczące środków farmakologicznych oraz naturalnych metod mających wspomagać sen.
Rozdział piąty
Kolejny rozdział książki doktor Mosley poświęca na nawyki żywieniowe oraz ich znaczenie dla snu, opierając się na licznych badaniach w tym zakresie. Opisuje korzyści związane ze stosowaniem diety śródziemnomorskiej, dodaje także krótki test, by samodzielnie ocenić, na ile nasz sposób odżywiania jest zbieżny z tego typu dietą. Autor wskazuje także na powiązania między mikrobiomem jelit a poziomem stresu i jakością snu. Odwołuje się w tym zakresie do książki Felice Jacki „Brain Changer”. W dalszej części rozdziału Mosley opisuje grupy produktów bogatych w prebiotyki oraz probiotyki, wpływające w sposób korzystny na nasz organizm.
Rozdział szósty
W rozdziale szóstym autor prezentuje swój program Fast Asleep, mający poprawić jakość snu i wspomagać walkę z bezsennością. W tym celu prezentuje techniki zaczerpnięte z psychoterapii poznawczo-behawioralnej bezsenności (CBT-I), jak na przykład prowadzenie dziennika snu oraz metoda ograniczania czasu snu. Opisuje także zasady prawidłowej higieny snu. Dodaje do tego także pomiar wydajności snu oraz wprowadzenie właściwej diety.
Rozdział siódmy
Na tym etapie książki doktor Mosley porusza zagadnienia pracy zmianowej oraz jet lag. Omawia konsekwencje, z jakimi muszą mierzyć się osoby doświadczające tych zjawisk, a także proponuje sposoby radzenia sobie z nimi. Proponuje także zmianę nawyków, by rozregulowany zegar biologiczny szybciej adaptował się do zmian.
Przepisy i dodatek
Ostatnią część książki stanowią przepisy kulinarne stworzone przez Claire Bailey, żonę autora, we współpracy z Justine Pattison. Znajdziemy tam zbiór przykładowych posiłków opartych o dietę śródziemnomorską. Przy każdym z nich uwzględniona jest ilość porcji oraz wartość kaloryczna. Na końcu znalazł się także krótki dodatek z przykładowym planem ćwiczeń w treningu opracowanym przez autora książki.
„Moc dobrego snu” – recenzja
Książka napisana jest prostym językiem, aby wyjaśnić czytelnikowi zagadnienia związane ze snem, niezależnie od tego czy miał wcześniej wiedzę w tym zakresie. Autor prowadzi narrację w lekkim, czasem żartobliwym, stylu i wplata swoje doświadczenia oraz ciekawostki pomiędzy treści naukowe. Dzięki temu „Moc dobrego snu” czyta się szybko i z zainteresowaniem.
Część informacji może wydawać się oczywista dla kogoś bardziej zaznajomionego z tematyką snu, jednak wymagający czytelnik również może odnaleźć coś dla siebie. Niewątpliwym zaskoczeniem może być fakt, że niemal 1/3 książki stanowi część z przepisami kulinarnymi. Aspekt ten wywołuje podzielone zdania czytelników, co widać po niektórych recenzjach.
Ogromnym atutem książki Mosleya jest to, że w każdym rozdziale powołuje się on na konkretne badania naukowe potwierdzające przytaczane informacje. Ponadto, nie jest to książka „przegadana”, zagadnienia omawiane są dokładnie, ale bez zbędnych powtórzeń czy odbiegania od tematu. Do pozytywów można zaliczyć także podsumowania poszczególnych rozdziałów, pozwalające na utrwalenie przeczytanych informacji.
Sam program Fast Asleep wykorzystuje wiele znanych w psychoterapii elementów, które można wykorzystać do zmiany swoich nawyków. Pewne wskazówki autora nie będą się oczywiście nadawały dla wszystkich, jak chociażby wprowadzanie tzw. okna żywieniowego. Każdy czytelnik samodzielnie musi ocenić, które pomysły wprowadzi do swojej codziennej rutyny. Niemniej jednak, „Moc dobrego snu” Michaela Mosleya jest bardzo ciekawą lekturą, wartą przeczytania.
Magister psychologii, certyfikowana trenerka umiejętności społecznych, terapeuta ręki, autorka artykułów psychoedukacyjnych. Obszar zainteresowań koncentruje wokół psychologii dziecięcej oraz psychoterapii CBT i ACT.
