Gotu kola (Centella asiatica L.) jest rośliną o niezwykłych właściwościach od wieków przyciągającą uwagę zwolenników medycyny naturalnej. Jej zdolność do równoważenia pracy układu nerwowego i redukowania stresu sprawia, że sięga po nią wiele osób poszukujących naturalnych sposobów na poprawę samopoczucia psychicznego i przywrócenie dobrego snu. Warto również zaznaczyć, że gotu kola jest uznawana za jeden z czołowych adaptogenów – surowców roślinnych pomagających organizmowi dostosować się do stresu i napięć dnia codziennego. Przyjrzyj się bliżej właściwościom tej rośliny i dowiedz się, w jaki sposób może przyczynić się do osiągnięcia wewnętrznej harmonii i zdrowego snu.
W pigułce:
- Gotu kola, czyli wąkrota azjatycka, to stosowana od 3000 lat w ajurwedzie niezwykła roślina lecznicza, będąca cennym wsparciem dla całego organizmu, w tym układu sercowo-naczyniowego, nerwowego i pokarmowego.
- Gotu kola, oprócz bogatej palety właściwości prozdrowotnych, wykazuje też korzystne działanie na skórę. Pobudzając produkcję fibroblastów i nowych włókien kolagenowych, przyspiesza procesy regeneracji.
- Gotu kola jest szczególnie ceniona za wpływ na sferę psychiki. Stymuluje produkcje komórek mózgowych, przez co kompleksowo wspomaga wydajność umysłu. Poprawia procesy myślowe, usprawnia pamięć i koncentrację. Jest też dobrym wyborem dla osób chcących zwiększyć swą kreatywność.
- Gotu kola wspomaga gospodarkę neuroprzekaźnikową w mózgu i wykazuje silne zdolności adaptogenne. Dzięki temu niweluje skutki stresu, normuje nastrój, pomaga utrzymać równowagę emocjonalną.
- Gotu kola jest sojusznikiem spokoju wewnętrznego i dobrego snu. Łagodzi skutki wyczerpania psychicznego, zmniejsza napięcie nerwowe, redukuje lęk i sprzyja relaksacji umysłu i ciała. Właściwości te przekładają się na lepszą jakość snu.
Gotu kola (wąkrota azjatycka) – lecznicze ziele rodem z medycyny Wschodu
Gotu kola, zwana także wąkrotą azjatycką lub trawą tygrysią, to cenna roślina lecznicza pomocna w przywracaniu homeostazy w organizmie. Posiada silne właściwości adaptogenne i ma bardzo korzystny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy. Potrafi nawet pobudzać proces tworzenia nowych komórek nerwowych, przez co dodatnio wpływa na wydajność umysłową. Niesamowite właściwości gotu koli sprawiają, że jest jedną z najważniejszych ziół stosowanych w tradycyjnej medycynie indyjskiej (ajurwedzie). Jest również doceniana w innych azjatyckich systemach lecznictwa, w tym w medycynie chińskiej. Ostatnimi laty robi furorę w Europie.
Gotu kola wywodzi się z Azji, zwłaszcza z obszarów takich jak Indie, Sri Lanka i Malezja. Rośnie także w innych rejonach świata, w tym w Ameryce Południowej i Środkowej, Australii i niektórych częściach Afryki. Jest tam też aktywnie uprawiana. Główne obszary zastosowań gotu koli to przemysł farmaceutyczny, zielarski i kosmetyczny.
Wąkrota azjatycka przeważnie występuje na terenach bagiennych, w wilgotnych terenach trawiastych i wokół zbiorników wodnych. Spotkać ją można również w obszarach skalistych. Należy do rodziny selerowatych (baldaszkowatych) i jest rośliną wieloletnią. Jest niskiego wzrostu, ma cienką płożącą łodygę i nerkowate, drobne, gęste, karbowane brzegiem liście. Kwiaty są białe lub czerwonawe, mają formę główek i są zebrane w baldachowate kwiatostany.
W przemyśle zastosowanie znajdują niemal wszystkie części rośliny – korzenie, liście, kwiaty, strąki z nasionami. Do produkcji preparatów ziołowych i suplementów diety przeważnie wykorzystywane jest ziele gotu koli, czyli wszystkie naziemne części rośliny.
[product_slider]
Gotu kola – właściwości zdrowotne i skład
Gotu kola zawiera składniki aktywne, takie jak madekasozyd i azjatykozyd, dzięki którym ma silne właściwości przeciwzapalne, antybakteryjne, przeciwobrzękowe i przeciwstarzeniowe. Składniki te pozytywnie oddziałują również na skórę, przyspieszając procesy odbudowy, pobudzając wytwarzanie włókien kolagenowych i łagodząc podrażnienia.
Innym cennym elementem są flawonoidy, dzięki którym gotu kola wpływa dodatnio na układ krążenia, wzmacnia i poprawia funkcjonowanie naczyń krwionośnych oraz chroni komórki przed stresem oksydacyjnym.
Gotu kola aktywnie wspomaga regenerację tkanek i pobudza proces bliznowacenia. Właściwość ta sprzyja między innymi szybszemu zanikaniu wrzodów żołądka. Co warto podkreślić, badania wykazały, że gotu kola posiada selektywne działanie toksyczne na komórki nowotworowe.
Substancje aktywne zawarte w gotu koli to:
- saponiny triterpenowe (azjatykozyd, braminozyd, bramozyd, scefoleozyd, tankunizyd, madekasozyd, centellozyd),
- seskwiterpeny,
- monoterpeny,
- kwas azjatykowy,
- kwas bramikowy,
- olejek eteryczny,
- alkaloidy,
- garbniki,
- fitosterole,
- flawonoidy,
- związki kumarynowe,
- polisacharydy,
- żywice,
- aminokwasy,
- witaminy (A, E, C, K),
- minerały (magnez, potas).
Wąkrota azjatycka wykazuje właściwości:
- adaptogenne,
- antystresowe, tonizujące,
- wspomagające funkcjonowanie układu nerwowego,
- antyoksydacyjne,
- przeciwzapalne,
- wzmacniające,
- regenerujące,
- łagodzące,
- wspomagające pracę układu trawiennego,
- lekko moczopędne, wspierające drogi moczowe,
- przeciwstarzeniowe,
- kardioprotekcyjne, wspierające układ krwionośny,
- neuroprotekcyjne.
Gotu kola a układ nerwowy – wewnętrzna równowaga i mniejsza podatność na stres
Gotu kola korzystnie wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego. Przy regularnym stosowaniu przynosi bardzo dobre rezultaty w poprawianiu samopoczucia psychicznego. Oddziałuje jako adaptogen, co oznacza, że ułatwia przystosowywanie się organizmu do trudnych warunków i stresujących sytuacji. Uodparniając nas na czynniki stresogenne, redukuje psychiczne i fizyczne objawy stresu, takie jak m.in. przyspieszony puls, drżenie rąk, potliwość, problemy z koncentracją, podenerwowanie.
Przeciwdziałając wzrostowi poziomu kortyzolu (hormonu stresu) i zmniejszając odczuwanie stresu, gotu kola pomaga stawić czoła wyzwaniom i napięciom dnia codziennego. Dzięki temu osoby przyjmujące gotu kolę mogą odczuwać w mniejszym stopniu nerwowość, zaburzenia nastroju, drażliwość czy bezsenność.
Warto podkreślić, że gotu kola jest jednym z najczęściej stosowanych ziół w celu przywracania równowagi psychicznej i emocjonalnej oraz redukcji stresu. Jej zdolność do regulacji nastroju przez usprawnianie mechanizmu przekazywania impulsów między neuronami czyni ją cennym surowcem dla wszystkich osób poszukujących naturalnych sposobów na utrzymanie wewnętrznej harmonii.
Gotu kola na lepszy sen
Wąkrota azjatycka to przydatny ziołowy składnik dla osób borykających się z niedoborami snu. Dzięki odprężającym i lekko uspokajającym właściwościom i zdolnościom adaptogennym, przyczynia się do poprawy jakości snu.
Gotu kola wpływa na układ nerwowy poprzez regulację gospodarki neuroprzekaźnikowej. Normalizuje poziom ważnych neurotransmiterów, takich jak serotonina czy kwas gamma-aminomasłowy (GABA), odgrywających kluczową rolę w równoważeniu stanu emocjonalnego. Dzięki temu działaniu gotu kola pomaga w stabilizowaniu nastroju oraz przywracaniu poczucia odprężenia, spokoju wewnętrznego i stabilności emocjonalnej. W konsekwencji przeciwdziała problemom ze snem.
Istotnym aspektem działania gotu koli na sen jest jej zdolność do zmniejszania napięcia nerwowego. Stres i odczuwanie wzmożonego napięcia, gonitwy myślowej czy niepokoju to jedne z częstszych czynników utrudniających zasypianie. Działając jako adaptogen, gotu kola pomaga organizmowi radzić sobie z czynnikami stresogennymi, co z kolei wpływa na szybsze zasypianie oraz głębszy, spokojniejszy i bardziej regenerujący sen.
Poprzez równoważenie pracy układu nerwowego gotu kola podnosi efektywność nocnego wypoczynku. Dlatego roślina staje się coraz bardziej popularna wśród osób zmagających się z trudnościami ze snem. Jej właściwości czynią ją cennym dodatkiem do innych sposobów na poprawę jakości snu.
Jeśli poszukujemy antystresowych i odprężających akcesoriów do spania, warto zwrócić uwagę na kołdry obciążeniowe dla dorosłych i kołdry obciążeniowe dla dzieci będące sprawdzoną metodą na uzyskanie wieczornego poczucia relaksacji ciała i umysłu i wsparcie zdrowego snu.
Gotu kola a praca umysłu – lepsza pamięć i koncentracja, większa kreatywność
Ziele gotu kola aktywizuje tworzenie nowych komórek mózgowych i nowych połączeń między nimi. Symuluje uwalnianie neurotroficznego czynnika pochodzenia mózgowego (BDNF), czyli specjalnego typu białka odpowiedzialnego za powstawanie komórek mózgu. Pobudza też wzrost dendrytów, czyli fragmentów neuronów przekazujących sygnały od innych neuronów.
Dzięki tym właściwościom wąkrota azjatycka zwiększa plastyczność mózgu, wpływa na większą kreatywność i sprawniej przebiegające procesy myślowe oraz poprawia pamięć i koncentrację uwagi. Co więcej, gotu kola wykazuje działanie ochronne wobec komórek nerwowych (zabezpiecza neurony przed szkodliwym działaniem wolnych rodników), przez co przeciwdziała chorobom neurodegeneracyjnym, w tym chorobie Alzheimera.
Gotu kola – działanie. Na co może pomóc wąkrota azjatycka?
Suplementacja gotu kola to sposób na podbudowanie zdrowia psychicznego i fizycznego w kompleksowy sposób. Zioło wspomaga organizm w wielu aspektach, jest między innymi wsparciem w przypadku wysokiego stresu, zaburzeń nastroju i problemów ze snem, zwalcza stany zapalne, uczestniczy w neutralizacji szkodliwych drobnoustrojów oraz ma bardzo dobry wpływ na kondycję żył, tętnic i serca.
Wąkrota azjatycka znajduje zastosowanie w profilaktyce antynowotworowej (posiada duże ilości przeciwutleniaczy neutralizujących wolne rodniki, których nadmiar może prowadzić do zmian nowotworowych). Co ciekawe, zaobserwowano również, iż wodne wyciągi z tej rośliny wpływają toksycznie na raka piersi i mogą być pomocne w walce z nowotworem skóry (czerniakiem).
Gotu kola stosowana jest też w przypadku wielu mankamentów skóry rożnego pochodzenia, od infekcji bakteryjnych, trądziku, owrzodzeń, po utratę jędrności i elastyczności związaną z wiekiem.
Gotu kola może być cennym wsparciem w przypadku takich dolegliwości jak:
- wysoki poziom stresu,
- wahania nastroju,
- zaburzenia nerwicowe, stany lękowe,
- problemy ze snem,
- infekcje, przeziębienia, stany zapalne,
- zaburzenia krążenia,
- problemy żylne, np. żylaki, przewlekła niewydolność żylna,
- hemoroidy,
- zbyt wysokie ciśnienie krwi,
- przepracowanie, przemęczenie,
- znaczny wysiłek fizyczny lub umysłowy,
- bóle stawów,
- osłabiona odporność,
- problemy z koncentracją, obniżona sprawność umysłowa,
- trudno gojące się rany,
- podeszły wiek,
- choroby neurodegeneracyjne, np. demencja,
- choroby skóry (np. łuszczyca, egzema, trądzik).
Zastosowanie wąkroty azjatyckiej. Jak dawkować i w jakich postaciach przyjmować gotu kola?
Gotu kola jest najczęściej dostępna pod postacią kapsułek. Można ją też spotkać w formie suszu ziołowego, z którego przyrządza się prozdrowotne napary i w formie proszku, który można dodawać do koktajli, jogurtów, witaminowych mikstur itp. Zainteresowaniem cieszą się także wieloskładnikowe preparaty z gotu kola mające w składzie kompozycje składników adaptogennych i nootropowych. W sprzedaży znajdziemy również krople i płyny doustne zawierające ekstrakty z gotu koli.
Sposób dawkowania gotu kola zależy od postaci preparatu i zawartości składników aktywnych w jednej porcji. Dobowa dawka gotu kola to zazwyczaj 2 kapsułki, co odpowiada 600-1000 mg sproszkowanego ziela.
Gotu kola – właściwości pielęgnacyjne, czyli roślinna metoda na cellulit, blizny i inne problemy skórne
Gotu kola ma nadzwyczajne właściwości dla skóry i stanowi dla niej kompleksowe wsparcie. Chroni przed wolnymi rodnikami i innymi niesprzyjającymi czynnikami, odżywia, koi, redukuje stany zapalne, łagodzi podrażnienia, pobudza proces gojenia się ran, wykazuje działanie naprawcze.
Wykazuje też właściwości odmładzające. Wzmaga syntezę kolagenu i kwasu hialuronowego, zwiększa elastyczność i stopień napięcia skóry, pomaga przeciwdziałać powstawaniu zmarszczek. Redukuje też takie niedoskonałości skóry jak przebarwienia, rany, owrzodzenia, otarcia, oparzenia, blizny potrądzikowe, cellulit, rozstępy.
Gotu kola – przeciwwskazania, skutki uboczne
Gotu koli nie powinny spożywać kobiety w ciąży i karmiące piersią. Nie zaleca się stosowania wąkroty azjatyckiej przez osoby z poważnymi schorzeniami wątroby i nerek. Nie należy jej zażywać w trakcie kuracji niektórymi lekami, w tym benzodiazepinami i barbituranami. Generalnie, jeśli stosujemy jakiekolwiek leki lub cierpimy na jakieś schorzenie, warto stosowanie gotu koli skonsultować z lekarzem.
Negatywne skutki uboczne stosowania gotu koli nie występują prawie nigdy. Bardzo rzadko pojawiają się dolegliwości żołądkowe, bóle głowy, reakcje alergiczne.
Uprawa wąkrotki azjatyckiej
Gotu kola preferuje żyzną, stale wilgotną i regularnie nawożoną glebę. Idealne stanowisko to półcień. Roślina jest ciepłolubna.
Z wykształcenia kulturoznawca, zawodowo zajmuje się e-marketingiem. Entuzjastka zdrowego, aktywnego stylu życia. Uwielbia gotować, czytać, pić yerba mate, biegać, oglądać dobre filmy i… dobrze spać.
